许多人一天伊始都怀着美好的愿望，睡足7-8个小时，但仍然感觉疲惫不堪。 “นอนครบแต่ยังล้า” ตื่นขึ้นมาเหมือนพลังงานยังไม่กลับมาเต็มที่ ร่างกายหนักหัว สมองอืด ตาไม่สดใส ทำงานได้ไม่นานก็ล้า ต้องพึ่งกาแฟแก้วที่สองภายในไม่กี่ชั่วโมง ทั้งที่พยายามดูแลตัวเองเท่าที่ทำได้ ออกกำลังกายบ้าง พยายามกินดี แต่มักรู้สึกว่าร่างกายไม่ตอบสนองเหมือนเมื่อก่อน
ความรู้สึกเหล่านี้ไม่ได้เป็นเรื่องเล็ก และไม่ได้แปลว่าร่างกายอ่อนแอหรือพักน้อยเสมอไป หลายครั้งเป็นสัญญาณลึก ๆ ว่า ระบบพลังงานภายในกำลังขาดความสมดุล โดยเฉพาะในส่วนที่เกี่ยวข้องกับ วิตามิน แร่ธาตุ และสารอาหารระดับเซลล์ ที่จำเป็นต่อการสร้างพลังงาน การฟื้นตัว และการทำงานของสมอง
ภาวะรูปแบบนี้เรียกว่า “พร่องวิตามินแบบแฝง” (Subclinical Micronutrient Deficiency)
เป็นภาวะที่ระดับวิตามินไม่ต่ำจนผิดปกติในการตรวจสุขภาพทั่วไป แต่ “ต่ำกว่าที่ร่างกายต้องการจริง” สำหรับการทำงานในชีวิตประจำวัน
งานวิจัยของ Harvard Health, Mayo Clinic และ Cleveland Clinic สอดคล้องกันว่า ความเครียดสูง การทำงานหนัก การสัมผัสแสงแดดน้อย รวมถึงอาหารสมัยใหม่ที่ผ่านกระบวนการมาก ล้วนเป็นปัจจัยที่ทำให้ระดับวิตามินสำคัญ “ค่อย ๆ ลดลงแบบเงียบ ๆ” จนกระทั่งร่างกายเริ่มส่งสัญญาณผ่านความล้า ฟื้นตัวช้า และความคิดที่ไม่สดเหมือนเดิม
ความล้าเรื้อรังจึงเป็นสัญญาณของบางอย่างที่ลึกกว่า ไม่ใช่แค่เรื่องการนอนหรือความเครียดเพียงอย่างเดียว
การพักผ่อนเพียงพอเป็นเพียงส่วนหนึ่งของการฟื้นฟูพลังงาน ร่างกายยังต้องอาศัยสารอาหารเฉพาะเพื่อให้ทุกระบบประสานงานกันได้อย่างเต็มที่ โดยเฉพาะระบบที่ใช้พลังงานสูง เช่น สมอง กล้ามเนื้อ หัวใจ และระบบภูมิคุ้มกัน
มีปัจจัยหลักที่ทำให้แม้นอนพอ ร่างกายยังรู้สึกล้า ได้แก่
ความเครียดทำให้ร่างกายใช้วิตามินกลุ่ม B และ Magnesium มากขึ้น เพื่อคงการทำงานของสมองและประสาท เมื่อร่างกายถูกกระตุ้นนานเกินไป ระดับสารอาหารเหล่านี้จึงพร่องลงอย่างรวดเร็ว
การหลับไม่ลึกทำให้ฮอร์โมนฟื้นตัวไม่สมดุล มีผลต่อระดับ Vitamin D, Magnesium, CoQ10 และระบบพลังงานโดยรวม
มีผลโดยตรงต่อระดับ Vitamin D ซึ่งมีบทบาทต่อภูมิคุ้มกัน การสร้างพลังงาน และอารมณ์
งานวิจัยของ Harvard Health พบว่า ผู้ที่ทำงานในอาคารมีแนวโน้มระดับ Vitamin D ต่ำกว่าค่าเหมาะสมจำนวนมาก
ไมโทคอนเดรียในสมองต้องการวิตามินหลายชนิด หากระดับลดลงแม้เล็กน้อยจะทำให้เกิดอาการ
อาหารสำเร็จรูป น้ำตาลสูง เครื่องดื่มชูกำลัง และกาแฟหลายแก้วต่อวัน ล้วนส่งผลต่สมดุลสารอาหาร และทำให้ร่างกายใช้วิตามินเร็วขึ้น
เมื่อปัจจัยเหล่านี้เกิดขึ้นพร้อมกัน ร่างกายอาจเข้าสู่ภาวะ “พร่องแบบแฝง” ได้ง่าย และทำให้เกิดอาการล้าแม้นอนพอได้อย่างต่อเนื่อง
ระบบพลังงานของร่างกายไม่ได้พึ่งแค่คาร์โบไฮเดรต ไขมัน หรือโปรตีน แต่ต้องการสารอาหารเฉพาะเพื่อให้กระบวนการสร้างพลังงานเกิดขึ้นอย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะในไมโทคอนเดรีย ซึ่งเป็นแหล่งผลิตพลังงานของเซลล์
B12 และ Folate มีบทบาทสำคัญต่อการสร้างเม็ดเลือดแดง การนำออกซิเจน และระบบประสาท
งานวิจัยใน Nutrients และ Mayo Clinic ระบุว่า ระดับต่ำสามารถทำให้เกิด
ผู้ที่ไม่ทานเนื้อสัตว์เพียงพอ หรือใช้ยาลดกรดเรื้อรัง มีโอกาสพร่องมากขึ้น
งานวิจัยแบบสุ่มควบคุม (RCT) หลายฉบับพบว่า การเสริม Vitamin D ในผู้ที่มีระดับต่ำ อาจช่วยลดอาการล้าในบางราย ผู้ที่ทำงานในอาคาร ออกแดดน้อย หรือมีสีผิวเข้มมักพบภาวะพร่องได้บ่อย
เกี่ยวข้องกับมากกว่า 300 กระบวนการในร่างกาย รวมถึงการทำงานของระบบประสาท กล้ามเนื้อ และการนอน Nutrients 2020 ชี้ว่า คนที่ขาดแมกนีเซียมมักมีปัญหานอนหลับไม่ลึก กล้ามเนื้อตึง และฟื้นตัวช้า
CoQ10 เป็น “เครื่องส่งผ่านพลังงาน” ในไมโทคอนเดรีย งานวิจัยบางฉบับพบว่า CoQ10 อาจช่วยสนับสนุนระดับพลังงานในบางผู้ที่มีอาการล้าเรื้อรัง โดยเฉพาะผู้ที่ใช้ยากลุ่ม Statins ซึ่งมีผลต่อระดับ CoQ10
เป็น antioxidant สำคัญที่สุดของร่างกาย ระดับต่ำสัมพันธ์กับการฟื้นตัวช้า ความล้าเรื้อรัง และภูมิคุ้มกันที่อ่อนลง งานวิจัยใน Clinical Nutrition สนับสนุนความสำคัญนี้อย่างชัดเจน
วิตามินและสารอาหารเหล่านี้ทำงานร่วมกันเป็น “เครือข่าย” ไม่ใช่แยกเดี่ยว การพร่องเพียงหนึ่งหรือสองชนิดจึงสามารถทำให้ระบบทั้งหมดเสียสมดุลได้
หลายคนทานวิตามินมากมาย แต่ยังล้าเหมือนเดิมเพราะปัจจัยเหล่านี้
แม้ระดับวิตามินจะไม่ผิดปกติในผลตรวจพื้นฐาน แต่การพร่องแบบแฝงสามารถทำให้เกิดอาการต่อไปนี้
หากอาการเหล่านี้เกิดซ้ำหรือเกิดร่วมกันหลายข้อ ควรตรวจระดับวิตามินแบบลึกเพื่อให้เห็นภาพจริงของระบบพลังงานภายใน
ระบบของร่างกายทำงานร่วมกันเป็นเครือข่าย วิตามินและสารอาหารจึงเชื่อมโยงกันหลายทาง
例如
การตรวจทีละสองสามรายการจึงอาจทำให้ “เห็นเฉพาะปลายเหตุ” แต่การตรวจแบบองค์รวมช่วยให้เห็นความสัมพันธ์ เช่น
งานวิจัยของ EFSA Journal สนับสนุนหลักการนี้โดยระบุว่า การประเมินสถานะโภชนาการควรดูแบบครบระบบ ไม่ใช่แยกรายตัว
เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่
หากประสบอาการเหล่านี้ ร่างกายกำลังขอให้คุณ “หยุดและฟัง” ความต้องการที่ลึกกว่าเดิม
ลองสำรวจตนเองภายใน 1 เดือนที่ผ่านมา
หากมี 3 ข้อขึ้นไป เป็นไปได้ว่าระบบพลังงานต้องการการประเมินในระดับลึกกว่านี้
เพราะระบบพลังงานของร่างกายต้องการวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิดเพื่อสร้างพลังงาน หากระดับเหล่านี้ลดลง แม้เพียงเล็กน้อย อาจทำให้ร่างกายสร้างพลังงานได้ไม่เต็มที่
ล้าที่มาจากความเครียดจะดีขึ้นเมื่อพัก แต่ล้าจากภาวะพร่องวิตามินมักเรื้อรังและไม่ดีขึ้นแม้พักผ่อนเพียงพอ
จำเป็นเมื่อมีอาการล้าเรื้อรัง ฟื้นตัวช้า หรือทานวิตามินแล้วไม่ดีขึ้น เพราะต้องค้นหา “จุดที่พร่องจริง” ก่อนปรับสมดุล
ไม่อันตราย เป็นเพียงการเจาะเลือดเพื่อดูระดับสารอาหาร ไม่มีผลข้างเคียงที่น่ากังวล
ส่วนใหญ่ทุก 6–12 เดือน หรือหลังปรับแผนสุขภาพครั้งใหญ่
ความล้าแม้นอนพอเป็นสัญญาณที่ร่างกายส่งมาด้วยความหวังดี ว่า “พลังงานภายในกำลังต้องการการดูแลลึกขึ้น” หลายครั้งไม่ใช่เพราะพักน้อยหรือทำงานหนักเกินไป แต่เพราะระดับวิตามินสำคัญที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาท การนอน การฟื้นตัว และระบบพลังงาน ลดลงแบบเงียบ ๆ จากการใช้ชีวิตยุคใหม่
การตรวจระดับวิตามินแบบองค์รวมจึงเป็นวิธีที่ช่วยให้เข้าใจร่างกายของตนเองได้ชัดเจนที่สุด เมื่อรู้ว่าต้นเหตุอยู่ตรงไหน ก็สามารถปรับสมดุลให้ตรงจุด และให้ร่างกายกลับมามีพลังอีกครั้งในแบบที่เป็นธรรมชาติที่สุด
帕蒙库特克劳医院（A栋3楼）
撰写和编辑
抗衰老和预防医学医生
W9 健康中心
