ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันเป็นอย่างมาก หลายคนอาจกำลังเผชิญกับภาวะ “Digital Overload” หรือการรับข้อมูลที่มากเกินไปจากสื่อออนไลน์โดยไม่รู้ตัว เราถูกห้อมล้อมด้วยเทคโนโลยีตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นสมาร์ตโฟน โซเชียลมีเดีย หรือ AI ที่ช่วยจัดการชีวิตให้เราสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น แต่ทำไมหลายครั้งเรากลับรู้สึกว่าตัวเองกลับไม่ค่อยมีเวลาและก็รู้สึกไม่ค่อยมีความสุขเหมือนแต่ก่อน นี่จึงเป็นเหตุผลที่แนวคิด Analog Wellness กำลังได้รับความสนใจมากขึ้น เพราะเป็นการกลับไปใช้ชีวิตแบบสมดุล ลดการพึ่งพาเทคโนโลยี และให้เวลากับตัวเองมากขึ้น เพื่อฟื้นฟูสุขภาพกายและใจให้แข็งแรงอย่างแท้จริง

จากผลสำรวจสุขภาวะทางดิจิทัล ปี 2567 พบว่าคนส่วนใหญ่ใช้เวลาอยู่กับอุปกรณ์ดิจิทัล 8-10 ชั่วโมงต่อวัน โดยเฉพาะการเสพข่าวสารดราม่าที่ก่อให้เกิดความเครียด ซึ่งนำไปสู่ปัญหาสุขภาพทั้งกายและจิตใจ

• สุขภาพจิต: การเสพข่าวสารมากเกินไป (Dooms Crolling) ทำให้สมองหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (ฮอร์โมนความเครียด) มากขึ้น เกิดอาการวิตกกังวล ซึมเศร้า และนอนไม่หลับ ข้อมูลจากกรมสุขภาพจิตระบุว่า ในปีที่ผ่านมา คนไทยเสี่ยงป่วยซึมเศร้าเพิ่มขึ้น 17.2% และมีความเครียดสูงถึง 15.48%
• ปัญหานอนไม่หลับ: ผลสำรวจล่าสุดพบว่า 30-40% ของคนไทย (ประมาณ 19 ล้านคน) มีปัญหานอนไม่หลับ เนื่องจากสมองเหนื่อยล้าจากการเสพข้อมูลข่าวสารตลอดเวลา
• ผลกระทบอื่นๆ: การติดเทคโนโลยีที่มากเกินไปยังส่งผลให้จิตใจว้าวุ่น ขาดสมาธิ ประสิทธิภาพในการทำงานลดลง และความสัมพันธ์กับคนรอบข้างแย่ลง

ปัญหาเหล่านี้​​ทำให้หลายคนเริ่มหันกลับมาใส่ใจดูแลสุขภาพจิตของตัวเองกันมากขึ้น เพื่อลดความเสี่ยงหรือความรุนแรงของอาการซึมเศร้า จนกลายเป็นเทรนด์ฮิตของปี 2025, Analog Wellness หรือ Digital Detox ที่เริ่มมีการพูดถึงอย่างแพร่หลายในขณะนี้

Analog Wellness คืออะไร

คือแนวทางในการคืนสมดุลให้ร่างกายและจิตใจโดยลดการพึ่งพาเทคโนโลยีและหันมาใช้ชีวิตแบบธรรมชาติ เช่น การทำ Digital Detox การทำสมาธิ กิจกรรมกลางแจ้ง และการดูแลสุขภาพองค์รวม

ในปี 2025, Analog Wellness หรือ “Digital Detox” กลายเป็นเทรนด์สุขภาพที่กำลังเติบโตทั่วโลก รวมถึงในประเทศไทย ผู้คนเริ่มตระหนักถึงผลกระทบจากการใช้งานเทคโนโลยีที่มากเกินไป หรือที่เรียกว่า “Digital Overload” ที่ทำให้เกิดความเครียดและความเหนื่อยล้า จนไม่สามารถประมวลผลและจัดการข้อมูลได้อย่างมีประสิทธิภาพ จนส่งผลกระทบต่อสุขภาพในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็น

ผลกระทบของ Digital Overload ต่อสุขภาพ

ผลกระทบต่อสุขภาพกาย

• ระบบประสาท: การได้รับแสงสีฟ้าจากหน้าจอเป็นเวลานานส่งผลต่อการผลิตฮอร์โมนเมลาโทนิน ทำให้เกิดปัญหานอนไม่หลับหรือหลับไม่สนิท (Insomnia) นอกจากนี้ ยังอาจทำให้เกิดอาการปวดตา ปวดหัว ไมเกรน และปวดเมื่อยตามร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณคอ บ่า และไหล่ (Office Syndrome)
• ระบบย่อยอาหาร: ความเครียดจาก Digital Overload ส่งผลต่อการทำงานของระบบย่อยอาหาร ทำให้เกิดอาการท้องอืด ท้องผูก หรือลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome: IBS) หรือที่หลายคนคุ้นชินกับคำว่า เครียดลงกระเพาะ
• ระบบภูมิคุ้มกัน: ความเครียดเรื้อรังส่งผลต่อการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ร่างกายอ่อนแอและเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยได้ง่ายขึ้น อาจจะลองหมั่นเช็กสัญญาณเตือนภูมิคุ้มกันต่ำ ได้ด้วยตนเอง

ผลกระทบต่อสุขภาพจิต

• ความเครียดและความวิตกกังวล: การได้รับข้อมูลข่าวสารที่มากเกินไป การเปรียบเทียบตัวเองกับผู้อื่นบนโซเชียลมีเดีย และความกดดันจากการทำงานหรือการเรียน ส่งผลให้เกิดความเครียดและความวิตกกังวลได้ง่าย โดยเฉพาะข่าวที่หดหู่มากๆ ในสมัยนี้อาจเสี่ยงเป็นภาวะ Headline Stress Disorder ได้
• ภาวะซึมเศร้า: ความรู้สึกโดดเดี่ยว การขาดปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น และความรู้สึกว่าตัวเองด้อยค่า อาจนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าได้
• สมาธิสั้น: การได้รับสิ่งเร้าจากเทคโนโลยีดิจิทัลอยู่ตลอดเวลา ทำให้สมาธิสั้นลงและจดจ่อกับสิ่งใดสิ่งหนึ่งได้ยากขึ้น

ผลกระทบเหล่านี้ทำให้หลายคนเริ่มหันมาย้อนกลับสู่โลกอะนาล็อก หรือ “Digital Detox” การกลับไปสู่ชีวิตที่เรียบง่าย ลดการพึ่งพาเทคโนโลยี และมุ่งเน้นการดูแลตัวเองด้วยวิธีธรรมชาติ เพื่อฟื้นฟูจิตใจและสมดุลร่างกาย

5 กิจกรรม Analog Wellness ยอดนิยม

• การทำสมาธิและโยคะ: หลายคนหันมาทำสมาธิและฝึกโยคะเพื่อลดความเครียดจากการใช้เทคโนโลยี การฝึกโยคะและการทำสมาธิช่วยให้จิตใจสงบและผ่อนคลายจากความวุ่นวายรอบตัว
• กิจกรรมกลางแจ้ง: การกลับไปสัมผัสธรรมชาติเป็นส่วนหนึ่งของการย้อนกลับสู่โลกอะนาล็อก เช่น การเดินเล่นในธรรมชาติ การปีนเขา หรือการแคมป์ปิ้ง ซึ่งไม่เพียงแต่ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง แต่ยังช่วยให้จิตใจผ่อนคลายจากการหยุดพักใช้งานจากเทคโนโลยี
• ร้านหนังสือและการอ่าน: ในญี่ปุ่น กระแสการกลับไปอ่านหนังสือเล่มแบบดั้งเดิมได้รับความนิยมมากขึ้น ร้านหนังสือหลายแห่งออกแบบให้มีบรรยากาศสงบและเหมาะแก่การอ่าน กลายเป็นสถานที่พักผ่อนให้ถอยห่างออกจากโลกดิจิทัล
• งานอดิเรกและงานฝีมือ: การทำงานอดิเรก เช่น การวาดภาพ การถักไหมพรม หรือการทำอาหาร เป็นกิจกรรมที่ช่วยให้จิตใจสงบและผ่อนคลาย
• การเล่นดนตรี: การเล่นดนตรีเป็นกิจกรรมที่ช่วยให้ผ่อนคลายและลดความเครียดได้เป็นอย่างดี

Digital Detox ก้าวแรกสู่การเยียวยาจิตใจและร่างกาย

การทำ Digital Detox คือการออกจากโลกดิจิทัลชั่วขณะ เพื่อฟื้นฟูร่างกายและจิตใจ เราสามารถเริ่มต้นได้ด้วยการ

• ตั้งเวลาหยุดใช้สมาร์ตโฟน: หยุดใช้โทรศัพท์ 1 ชั่วโมงต่อวัน และค่อยๆ เพิ่มเวลา
• ใช้โทรศัพท์ที่ไม่มีฟังก์ชันโซเชียลมีเดีย: ช่วยลดการถูกรบกวนจากการแจ้งเตือน
• ทำกิจกรรมที่ไม่ต้องพึ่งเทคโนโลยี: อ่านหนังสือ สนทนากับเพื่อน หรือออกไปเดินเล่นในธรรมชาติ

อะนาล็อกเวลเนส ในประเทศไทยที่ผ่านมา หลายคนเริ่มหันมาหากิจกรรมที่ไม่ต้องพึ่งพาเทคโนโลยี เช่น การทำสมาธิในวัด การเดินเล่นในสวนสาธารณะ หรือการไปเที่ยวชุมชนท่องเที่ยวที่เน้นการเชื่อมโยงกับธรรมชาติ เช่น การเดินป่า การไปสัมผัสวัฒนธรรมท้องถิ่น หรือการหาความสงบจากการทำอาหารที่บ้าน ก็เป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่ช่วยให้เราลดและเว้นว่างจากการใช้งานเทคโนโลยีได้

Analog Wellness Trends 2025 การกลับมาของความเรียบง่าย

การเยียวยาจิตใจในยุคดิจิตอล คือการทำกิจกรรมที่ไม่เกี่ยวข้องกับเทคโนโลยี ซึ่งมุ่งเน้นการฟื้นฟูและปรับสมดุลให้กับร่างกายและจิตใจ ในยุคดิจิตอลที่เราถูกครอบงำด้วยการเชื่อมต่อออนไลน์ตลอดเวลา การกลับไปสู่ธรรมชาติและการทำกิจกรรมแบบ อะนาล็อกเวลเนส จึงเป็นทางเลือกที่ช่วยเติมเต็มจิตใจและสมดุลร่างกาย ซึ่งแต่ละกิจกรรมมีประโยชน์เฉพาะด้าน ดังนี้

วิธีการดูแลสุขภาพแบบอะนาล็อกเวลเนส

1. Forest Bathing

• ประโยชน์ต่อสุขภาพ:
  
  • Forest Bathing หรือการเดินในป่าช่วยให้ร่างกายได้รับการฟื้นฟูโดยธรรมชาติ ผ่านการสัมผัสกับสิ่งแวดล้อมธรรมชาติ ซึ่งมีการศึกษาเผยว่าการอาบป่าสามารถกระตุ้นการผลิต NK cells (Natural Killer Cells) ซึ่งเป็นเซลล์ที่ช่วยป้องกันมะเร็งและเชื้อโรคในร่างกาย
  • ช่วยลดการทำงานของฮอร์โมนความเครียด (Cortisol) และช่วยปรับสมดุลการเต้นของหัวใจ รวมถึงช่วยควบคุมความดันโลหิต
• ประโยชน์จิตใจ: การสัมผัสธรรมชาติช่วยลดความเครียดและภาวะซึมเศร้า ทำให้จิตใจสงบและผ่อนคลาย
• อ้างอิง: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

2. Sound Bath

• ประโยชน์ต่อสุขภาพ:
  • Sound Bath ใช้เสียงและคลื่นความถี่ที่เกิดจากเครื่องดนตรีเช่น กลอง, โป๊ะ, หรือเสียงน้ำที่มีความถี่เฉพาะเพื่อช่วยปรับสมดุลพลังงานในร่างกาย เสียงที่ตรงกับความถี่ของร่างกายสามารถช่วยให้ระบบประสาทสงบ และลดความเครียดได้
• ประโยชน์จิตใจ: เสียงที่สร้างขึ้นในการทำ Sound Bath ช่วยให้ผู้ทำกิจกรรมอยู่ในสภาวะสมาธิและผ่อนคลาย จิตใจได้เข้าสู่ภาวะสงบ ลดความวิตกกังวล และมีความรู้สึกหลุดพ้นจากความคิดที่วุ่นวาย
• อ้างอิง www.psychologytoday.com
• www.forbes.com

3. Ice Bath

• ประโยชน์ต่อสุขภาพ:
  • การแช่น้ำแข็งช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด ลดอาการอักเสบ และช่วยฟื้นฟูร่างกายหลังจากการออกกำลังกายหนัก การอาบน้ำเย็นยังช่วยลดอาการปวดกล้ามเนื้อและเพิ่มความทนทานของร่างกาย
• ประโยชน์จิตใจ: การเผชิญกับความหนาวเย็นทำให้จิตใจสามารถท้าทายตัวเองได้ และเสริมสร้างความมั่นใจในตัวเอง ทำให้รู้สึกพึงพอใจหลังจากการผ่านประสบการณ์ที่ยากลำบาก
• อ้างอิง www.marquette.edu
• ข้อควรระวัง: แม้ว่าการแช่น้ำเย็นจะมีประโยชน์ แต่การวิจัยล่าสุดชี้ให้เห็นว่าผลประโยชน์อาจขึ้นอยู่กับระยะเวลาที่สัมผัสกับความเย็น และอาจมีการเพิ่มการอักเสบทันทีหลังการแช่ ดังนั้นควรพิจารณาและปรึกษาผู้เชี่ยวชาญก่อนการทำกิจกรรมนี้
• อ้างอิง www.theguardian.com

4. Breathwork

• ประโยชน์ต่อสุขภาพ:
  • Breathwork หรือการฝึกหายใจลึกๆ ช่วยเพิ่มออกซิเจนในร่างกาย ลดความเครียด และช่วยฟื้นฟูการทำงานของระบบประสาท การหายใจลึกยังช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบทางเดินหายใจและทำให้ร่างกายปลอดโปร่ง
• ประโยชน์จิตใจ: ช่วยให้ผู้ฝึกหายใจเข้าสู่สภาวะสมาธิ ลดความวิตกกังวล และเพิ่มความรู้สึกสงบในจิตใจ โดยการควบคุมลมหายใจสามารถช่วยลดอาการเครียดและปรับสมดุลอารมณ์ได้
• อ้างอิง www.breathinspired.com

5. Dirty Wellness

• ประโยชน์ต่อสุขภาพ:
  • ช่วยให้มีความยืดหยุ่นในการดูแลสุขภาพ โดยไม่ต้องเข้มงวดตลอดเวลา ช่วยลดความเครียดจากการกดดันที่ต้องทำตามแผน และสามารถสนุกกับชีวิตได้โดยไม่รู้สึกผิด
• ประโยชน์จิตใจ: ยอมรับในความไม่สมบูรณ์แบบของตัวเอง และสนุกกับกิจกรรมที่ทำ เช่น การเดินเล่นหรือดื่มไวน์กับคนรัก เพื่อเสริมสร้างสุขภาพจิตที่ดี
• อ้างอิง www.popsugar.co.uk

เชื่อมโยง Analog Wellness และสุขภาพองค์รวม

การดูแลสุขภาพแบบ อะนาล็อกเวลเนส ไม่ใช่เพียงแค่ลดการใช้เทคโนโลยี เพราะสุขภาพของเราไม่ได้ขึ้นอยู่กับปัจจัยภายนอกเพียงอย่างเดียว แต่ยังเกี่ยวข้องกับปัจจัยภายในที่ซับซ้อน เช่น จุลินทรีย์ในลำไส้ (Gut Microbiome) และพันธุกรรมที่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามพฤติกรรม (Epigenetics) การดูแลสุขภาพในแนวทาง Analog Wellness จึงไม่เพียงช่วยลดความเครียดจากเทคโนโลยี แต่ยังรวมถึงการปรับสมดุลของร่างกายจากภายในจากการตรวจสุขภาพแบบองค์รวมเชิงลึก

ลำไส้กับอารมณ์ ความสัมพันธ์ที่มองไม่เห็นแต่ส่งผลต่อสุขภาพใจ

ในยุคดิจิทัลที่เต็มไปด้วยข้อมูลข่าวสารและการสื่อสารที่รวดเร็ว ความเครียดได้กลายเป็นปัญหาสำคัญที่คนไทยจำนวนมากเผชิญโดยไม่รู้ตัว ความเครียดนี้ไม่เพียงส่งผลต่อสุขภาพจิต แต่ยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อสุขภาพลำไส้ ซึ่งได้รับการขนานนามว่าเป็น “สมองที่สอง” ของร่างกาย

การศึกษาล่าสุดจาก Harvard Medical School พบว่าความเครียดสามารถกระตุ้นให้สมองตอบสนองต่อสัญญาณความเจ็บปวดจากระบบทางเดินอาหารได้ไวขึ้น และยิ่งเครียดมากเท่าไร อาการปวดหรือไม่สบายท้องก็อาจรุนแรงขึ้น ซึ่งเป็นวงจรที่ส่งผลเสียต่อทั้งร่างกายและจิตใจนอกจากนี้ รายงานวิจัยจากกรมสุขภาพจิต ยังระบุว่าความเครียดที่สะสมสามารถส่งผลต่อสุขภาพจิตและสุขภาพโดยรวมของคนไทย ทำให้การจัดการความเครียดเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาสมดุลของร่างกาย

ลำไส้ ศูนย์กลางของอารมณ์และความเครียด

หนึ่งในปัจจัยสำคัญที่เชื่อมโยงลำไส้กับอารมณ์คือ สารเซโรโทนิน ซึ่งเป็นสารสื่อประสาทที่มีบทบาทต่อความรู้สึก ความสุข และความเครียดของเรา มากถึง 80-90% ของเซโรโทนินในร่างกายถูกผลิตขึ้นที่ลำไส้ มากกว่าที่สมองสร้างเสียอีก

เมื่อเรามีความเครียดต่อเนื่อง ระดับเซโรโทนินที่ลำไส้ผลิตได้จะลดลง ส่งผลกระทบต่อสมดุลของจุลินทรีย์ในลำไส้ นำไปสู่ปัญหาด้านอารมณ์ ความจำ การนอน และอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคซึมเศร้า

ปัญหาสุขภาพลำไส้ไม่ได้เกิดจากอาหารที่เรากินเท่านั้น แต่ยังรวมถึงอารมณ์และระดับความเครียดในชีวิตประจำวัน ความเครียดที่สะสมอาจทำให้ลำไส้แปรปรวน มีอาการท้องอืด ท้องเสีย หรือกระตุ้นให้เกิดโรคลำไส้แปรปรวน (IBS) และโรคกรดไหลย้อน

Epigenetics เปลี่ยนพฤติกรรม ปรับยีน เพื่อสุขภาพที่ดีขึ้น

พันธุกรรมของมนุษย์ไม่ได้ถูกกำหนดตายตัวตั้งแต่กำเนิด แต่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามพฤติกรรมและสภาพแวดล้อม การตรวจยีนช่วยให้เรารู้ว่าพฤติกรรมใดที่ควรปรับเปลี่ยนเพื่อกระตุ้นยีนที่ดีและลดผลกระทบของยีนที่ไม่พึงประสงค์ Analog Wellness สามารถช่วยเปิด-ปิดการทำงานของยีนได้ เช่น การฝึกหายใจ (Breathwork) การอาบเสียง (Sound Bath) หรือแม้แต่การใช้เวลากับธรรมชาติ (Dirty Wellness)

ทางเลือกที่ช่วยคืนสมดุลของร่างกายและจิตใจ

• ลดการใช้เทคโนโลยีอย่างมีสติ: การลดเวลาที่ใช้กับหน้าจอและโซเชียลมีเดียช่วยให้สมองได้พักฟื้นและลดภาวะความเครียด
• ทำกิจกรรมกลางแจ้ง: เช่น การเดินป่า การทำสมาธิกลางแจ้ง หรือโยคะ ช่วยลดระดับฮอร์โมนความเครียดและเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
• ใช้เทคนิคการบำบัดด้วยธรรมชาติ (Nature Therapy): การอยู่ท่ามกลางธรรมชาติช่วยให้จิตใจสงบ และช่วยส่งเสริมให้ระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงขึ้น
• รับประทานอาหารที่ช่วยปรับสมดุลลำไส้ เช่น โยเกิร์ต กิมจิ และผักผลไม้ที่มีใยอาหารสูง
• ตรวจสมดุลจุลินทรีย์ในลำไส้ (Gut Microbiome DNA Test) ช่วยให้เรารู้จักจุลินทรีย์ในลำไส้ของตัวเองมากขึ้น เพื่อวางแผนการเสริม โพรไบโอติกส์เฉพาะบุคคล (Personalized Probiotics) ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะร่างกายของแต่ละคนมีความแตกต่างกัน

พร้อมเริ่มต้น Analog Wellness แล้วหรือยัง

อะนาล็อกเวลเนส ไม่ใช่เพียงแค่การลดการใช้เทคโนโลยี แต่เป็นแนวทางที่ช่วยให้คุณกลับมาใช้ชีวิตอย่างสมดุลและมีความสุขมากขึ้น การตรวจสุขภาพแบบองค์รวม เช่น การตรวจ Gut Microbiome และ Epigenetics ช่วยให้เรามองเห็นสุขภาพของตนเองในมิติที่ลึกขึ้น และสามารถปรับพฤติกรรมเพื่อเสริมสร้างสุขภาพในระยะยาว การผสมผสาน อะนาล็อกเวลเนส กับวิทยาศาสตร์ด้านสุขภาพจึงเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยให้เรามีสุขภาพที่ดีทั้งร่างกายและจิตใจ และส่งเสริมคุณภาพชีวิตให้ยืนยาวอย่างยั่งยืน

สาขาที่ให้บริการ

• สาขา โรงพยาบาลพระรามเก้า
  • เบอร์โทรศัพท์: 092-9936922
  • Line: @w9wellness
  • เวลาเปิด-ปิด: 08.00 – 17.00 น.
• สาขา เพลินจิตเซ็นเตอร์
  • เบอร์โทรศัพท์: 099-4969626
  • Line: @wploenchit
  • เวลาเปิด-ปิด: 10.00 – 19.00 น.