อ้วนขึ้นโดยไม่มีสาเหตุ น้ำหนักลงเองโดยไม่ตั้งใจ รูปร่างเปลี่ยนไปจนคนต้องเข้ามาทัก! อาจไม่ใช่เรื่องดีสำหรับบางคน เพราะนั่นอาจหมายถึงความผิดปกติของต่อม ไทรอยด์ ที่กำลังทำงานมากเกินไป (Hyperthyroidism) หรือทำงานน้อยเกินไป (Hypothyroidism) จากที่ควรจะเป็น.. สามารถนัดปรึกษา หมอบาย ได้เลย!
ไทรอยด์ คืออะไร รับบทอะไรในร่างกายเรา ?
ต่อมไทรอยด์ (Thyroid gland) เป็นต่อมไร้ท่อแถวบริเวณลำคอที่มีขนาดใหญ่ที่สุดของร่างกาย มีรูปร่างคล้ายผีเสื้อกางปีก คอยทำหน้าที่หลั่งฮอร์โมนที่ช่วยเผาผลาญในร่างกาย ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะประสิทธิภาพการเผาผลาญพลังงานของร่างกาย ซึ่งมีผลต่อไปถึงระดับไขมันในเลือด และปริมาณไขมันสะสมของร่างกาย ที่สัมพันธ์ไปกับรูปร่างและน้ำหนักของเรานั่นเอง ด้วยความสัมพันธ์ที่เชื่อมโยงนี้ ทันทีที่ไทรอยด์เริ่มทำงานผิดปกติ ร่างกายจึงออกอาการผิดเพี้ยนไป ทั้งการอ้วนขึ้นโดยไม่มีสาเหตุ.. น้ำหนักลงเองโดยไม่ตั้งใจ.. รวมถึงอาการแสดงอื่นๆ ที่สามารถสังเกตเองได้ง่ายๆ ในเบื้องต้น
“ไทรอยด์เป็นพิษ” อาการบอกเหตุ สังเกตได้
หากพูดถึง ไทรอยด์เป็นพิษ! หลายคนอาจกำลังนึกถึงตัวเลขน้ำหนักที่เหวี่ยงขึ้นลงอย่างรวดเร็ว หรืออาการตุ่มก้อนโตบริเวณลำคอเป็นอย่างแรก ซึ่งเป็นตำแหน่งที่อยู่ของต่อมไทรอยด์ ซึ่งก็เป็นอาการแสดงที่เกิดขึ้นบ่อยและสังเกตได้ง่ายของผู้ป่วยกลุ่มไทรอยด์จริงๆ โดยภาวะต่อมไทรอยด์ผิดปกติจะแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มอาการ และมีอาการแสดงแตกต่างกัน ดังนี้
- ไทรอยด์ทำงานมากไป (Hyperthyroidism) หรือที่เรารู้จักกันในชื่อของไทรอยด์เป็นพิษ เกิดจากต่อมไทรอยด์ที่ผลิตออร์โมนออกมามากเกินไป ทำให้ระบบเผาผลาญทำงานมากเกินปกติ ผู้ที่มีภาวะไฮเปอร์ไทรอยด์จึงมักมีรูปร่างผอมลงอย่างรวดเร็ว เหงื่อออกเยอะมากกว่าปกติ (ในบางรายอาจมีอาการสือสั่น ใจสั่น) นอนหลับยาก อารมณ์แปรปรวนหรือหงุดหงิดง่าย
- ไทรอยด์ทำงานน้อยไป (Hypothyroidism) เป็นภาวะที่แสดงผลตรงข้ามกับกลุ่มแรก เพราะต่อมไทรอยด์ที่ทำงานช้าลง ส่งผลให้การเผาผลาญล่าช้าตาม ผู้ที่มีภาวะไฮโปไทรอยด์จึงดูมีน้ำมีนวลขึ้น แม้จะรับประทานปกติ หรือลดปริมาณอาหารลง น้ำหนักก็จะยังเพิ่มขึ้นได้ ร่วมกับอาการหน้าบวม ตัวบวม ขี้หนาว เฉื่อยชา และท้องผูกง่ายกว่าปกติ
- ไทรอยด์อักเสบ (Thyroiditis) หนึ่งในกลุ่มอาการไทรอยด์ผิดปกติที่พบได้ค่อนข้างมากในปัจจุบัน มีสาเหตุง่ายๆ ได้จากการติดเชื้อไวรัส อาการไข้ หรือในช่วงเวลาที่ร่างกายกำลังอ่อนแอ (ระบบภูมิคุ้มกันต่ำ) สามารถรักษาให้หายได้โดยการรับประทานยาไทรอยด์
ไทรอยด์เป็นพิษ รักษา..หายไหม ?
คำถามต่อมาคือ ถ้าไทรอยด์เป็นพิษ จะมีโอกาสหายไหม ? คำตอบคือ มีโอกาสหายได้ ซึ่งการรักษาโรคไทรอยด์เป็นพิษ หรือภาวะไทรอยด์ทำงานผิดปกติต่างๆ จะเป็นการใช้ยาต้านไทรอยด์ การกลืนแร่ไอโอดีน และการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ ตามลำดับความรุนแรงและประเภทของกลุ่มอาการนั้นๆ นอกจากนี้โรคไทรอยด์ยังเป็นอีกหนึ่งโรคที่เกิดได้ตั้งแต่คนที่อายุน้อย (20 ปีขึ้นไป) ไม่ใช่แค่เฉพาะผู้สูงวัยเท่านั้น หากสังเกตว่าร่างกายเริ่มมีสัญญาณแปลกไป มือสั่น เหงื่อออก น้ำหนักขึ้นลงโดยไม่ได้ตั้งใจ อย่าเก็บความสงสัยแล้วเสิร์ชคำตอบผ่านจออย่างเดียว เพราะหากปล่อยเรื้อรังไว้นาน จากโรคไทรอยด์ธรรมดาๆ อาจพัฒนาไปสู่อาการแทรกซ้อนอื่นๆ ขึ้นได้
และนี่ก็เป็นต่อมไทรอยด์ อวัยวะที่แม้จะถูกนำหน้าด้วยคำว่า “ต่อม” จนดูเหมือนเป็นอวัยวะเล็กๆ ในร่างกาย แต่กลับรับบทสำคัญไม่น้อยไปกว่าอวัยวะอื่นๆ ซ้ำยังมีผลไปถึงการเปลี่ยนแปลงของรูปร่างภายนอกได้อย่างจัง! หมั่นดูแลสุขภาพต่อเนื่อง รักษาภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงดีอยู่เสมอ โดยเฉพาะสมดุลฮอร์โมนร่างกายที่ไม่ควรมีตัวใดตัวหนึ่งต้องเสียสมดุลไป เพราะเพียงหนึ่งฮอร์โมนผิดปกติ อาจเกิด Domino effect ทั่วร่างกาย